NGĂN TRỞ TRONG HÔN NHÂN

 

Để kết hôn thành sự, nam phải đủ 16 tuổi, nữ phải đủ 14 tuổi (GL 1083 §1). Tuy nhiên, Hội Đồng Giám mục của mỗi quốc gia có quyền quy định tuổi cao hơn để kết hôn hợp pháp (GL 1083 §2; xem thêm GL 1071 §1, 20 và 60; 1072). Tại Việt Nam, nam phải từ 20 tuổi trở lên, nữ 18 tuổi trở lên, theo như Luật Hôn nhân và Gia đình điều 9.

 

Một trong hai người trước khi kết hôn đã mắc chứng bất lực, không thể chữa trị được (GL 1084 §1). Bất lực khác với vô sinh. Bất lực là không thể giao hợp. Còn vô sinh là không thể có con. Việc vô sinh không phải là một ngăn trở hôn phối (x. GL 1084 §3).

 

Một trong hai người còn bị ràng buộc bởi dây Hôn phối trước (GL 1085 §1). 

 

Ngăn trở này chỉ chấm dứt khi:

- Người phối ngẫu chết (Gl 1141). 

- Hôn nhân thành sự nhưng chưa hoàn hợp, được Đức Giáo Hoàng đoạn tiêu vì lý do chính đáng (GL 1142).

- Hôn nhân giữa hai người chưa rửa tội được đoạn tiêu do đặc ân Phaolô nhằm bảo vệ đức tin của bên lãnh nhận phép Rửa tội, do chính sự kiện là bên được rửa tội lập hôn nhân mới, và bên không được rửa tội muốn phân ly (GL 1143).

 

 

Một bên Công giáo, còn một bên không Công giáo. (GL 1086; 1124-1125)

 

Những người đã chịu chức thánh không thể kết hôn thành sự (GL 1087). Những người có chức thánh gồm: giám mục, linh mục và phó tế.

 

Những người chính thức thuộc về một dòng tu bằng lời khấn công khai sẽ vĩnh viễn sống khiết tịnh (hay còn gọi là khấn trọn đời, vĩnh khấn) không thể kết hôn thành sự. ( GL 1088)

 

Hôn nhân bất thành đối với trường hợp bắt cóc người nữ để lấy cô ta. (GL 1089)

 

 

- Giết vợ hay giết chồng mình (kể cả âm mưu hoặc đồng loã) để lấy người khác.

- Giết vợ hay giết chồng của người phối ngẫu (kể cả âm mưu hoặc đồng loã) để lấy họ. ( GL 1090)

 

- Theo hàng dọc: hôn nhân bất thành giữa mọi người trong họ máu hàng dọc. (GL 1091,1; x. Luật HN và GĐ điều 10 §3)

- Theo hàng ngang: hôn nhân bất thành cho tới hết 4 bậc. (GL 1091 § 2)

 

 

Hôn thuộc theo hàng dọc dù ở cấp nào cũng tiêu huỷ hôn phối (GL 1092). Ví dụ, giữa cha chồng với con dâu, chàng rể với mẹ vợ. Tuy nhiên, theo hàng ngang thì không bị ngăn trở. Ví dụ: anh chồng có thể lấy em dâu, vợ chết có thể lấy em vợ.

 

Hay còn gọi là ngăn trở liêm sỉ. Ngăn trở này phát sinh do cuộc hôn phối bất thành sau khi đã có sống chung, hoặc do tư hôn công nhiên hay công khai. Ngăn trở này tiêu hủy hôn nhân giữa người nam với các người họ máu của người nữ bậc một hàng dọc, và ngược lại (GL 1093). Chẳng hạn: nếu anh X đã từng chung chạ với cô Y, thì không thể lấy mẹ hoặc con riêng của cô Y; và cô Y cũng không thể lấy cha hoặc con riêng của anh X.

 

Những người có họ hàng thân thuộc pháp lý do nghĩa dưỡng, ở hàng dọc hoặc hai bậc hàng ngang, không thể kết hôn với nhau thành sự (GL 1094). Ngăn trở này làm hôn nhân bất thành giữa: con nuôi với cha mẹ nuôi; con nuôi với cha mẹ hoặc con cháu ruột của cha mẹ nuôi; hai con nuôi của cùng một cha mẹ nuôi.

 

Nếu mắc phải một trong các ngăn trở trên, dù hai người có lấy nhau, hôn phối vẫn không thành. Đó chỉ là một sự chung chạ bất hợp pháp mà thôi. Để kết hôn thành sự và hợp pháp, cần phải xin phép chuẩn. Tuy nhiên, không phải ngăn trở nào Hội Thánh cũng có thể miễn chuẩn được.

Đối với những ngăn trở thuộc luật tự nhiên, Hội Thánh không có quyền miễn chuẩn. Đó là những ngăn trở:

- Do bất lực. (GL 1084) 

- Do đã kết hôn. (GL 1085; 1141)

- Do có họ máu hàng dọc. (GL 1078 §3)

- Do có họ máu hai bậc hàng ngang (GL 1078 §3).

 

Đối với những ngăn trở chỉ do luật Hội Thánh, thì Hội Thánh có quyền miễn chuẩn, và khi được miễn chuẩn thì cuộc hôn nhân thành sự.

Các ngăn trở Hội Thánh có thể miễn chuẩn khi có lý do chính đáng:

- Về tuổi tối thiểu.

- Về họ máu ba bậc trở đi theo hàng ngang: bà con và anh em họ.

- Về họ kết bạn.

- Về tội ác (tội mưu sát phối ngẫu)

- Về chức thánh.

- Về lời khấn.

- Về công hạnh.

- Về khác tôn giáo.

 

Theo Giáo lý hôn nhân và gia đình, UBGLĐT/HĐGMVN