Chiều Chúa nhật 10/11/2019 vừa qua, Đức Hồng y Angelo Becciu, Tổng trưởng Bộ Phong Thánh, đã chủ sự thánh lễ trọng thể tại Nhà Thờ chính tòa Giáo phận Braga, Bồ Đào Nha, để tạ ơn vì sự phong thánh tương đương cho Đức Tổng giám mục sở tại Bartolomeo Fernandes Các Vị Tử Đạo.

G. Trần Đức Anh, O.P.

Tại Vatican, trong buổi đọc kinh Truyền Tin ban trưa cùng ngày 10/11, Đức Thánh Cha cũng nhắc đến lễ tạ ơn này và gọi Tân Hiển Thánh Bartolomeo là “một nhà đại truyền giáo và là mục tử dân Chúa”.

Thông cáo của Tòa Thánh

Theo thông cáo công bố hôm 06/07 năm nay, Phòng báo chí Tòa Thánh cho biết trong buổi tiếp kiến ngày 05/07 trước đó dành cho Đức Hồng y Angelo Becciu, Tổng trưởng Bộ Phong Thánh, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phê chuẩn việc bỏ phiếu thuận các Hồng y và Giám mục thành viên Bộ Phong Thánh, và ngài quyết định về tôn kính phụng vụ trong toàn Giáo Hội dành cho Chân phước Bartolomeo Các Vị Tử Đạo, tục danh là Bartolomeo Fernandes, thuộc dòng Đa Minh, Tổng giám mục Giáo phận Braga bên Bồ Đào Nha, và ghi tên thánh nhân vào sổ bộ các vị hiển thánh của Giáo Hội.

Thân thế vị thánh mới

Thánh Bartolomeo Các Vị Tử Đạo sinh cách đây 505 năm, vào ngày 03/05/1514 tại Lisboa, Bồ Đào Nha và qua đời năm 1590 thọ 76 tuổi. Sở dĩ ngài được gọi là Bartolomeo Các Vị Tử Đạo vì đã được rửa tội tại nhà thờ Đức Mẹ Maria Các Vị Tử Đạo ở Lisboa, tên mới được chọn để thay thế tên Vale đã được đặt trước đó cho hài nhi để tưởng nhớ ông nội của bé.

Tổng giám mục giáo phận Braga

Gia nhập dòng Đa Minh tại Lisboa năm 14 tuổi (1528), Bartolomeo trải qua các giai đoạn huấn luyện và sau đó lần lượt làm giáo sư, rồi làm bề trên tu viện của dòng ở thủ đô Bồ Đào Nha. Nữ Hoàng Caterina của Bồ Đào Nha đã đề nghị Tòa Thánh bổ nhiệm cha làm Tổng giám mục Giáo phận Braga và Đức Giáo Hoàng Phaolô VI đã phê chuẩn với Tông Sắc ngày 27/01/1559 khi cha Bartolomeo được 45 tuổi. Thật ra cha Bartolomeo chấp nhận đề nghị bổ nhiệm này vì vâng lời Bề trên Giám tỉnh là cha Luis Granada, cũng là nhà thần học lỗi lạc hồi đó. Cha Granada được nữ hoàng đề nghị làm Tổng giám mục Braga, nhưng cha từ khước và đề nghị cha Bartolomeo thay thế.

Hoạt động của Đức Tổng giám mục Bartolomeo

Hoạt động tông đồ của Đức Tổng giám mục Bartolomeo rất rộng lớn: dấn thân loan báo Tin Mừng, soạn sách giáo lý và tu đức, thực hiện các cuộc viếng thăm mục vụ, quan tâm thánh hóa hàng giáo sĩ, thành lập các trường thần học luân lý tại nhiều nơi trong giáo phận. Ngài cũng sáng tác 32 tác phẩm, trong đó có cuốn “Khích Lệ các Mục Tử”, Stimulus Pastorum, được xuất bản 22 lần, và được tặng cho các nghị phụ Công Đồng chung Vatican I và II.

Tiếng tăm thánh thiện

Đức Tổng giám mục Bartolomeo qua đời năm 1590 và ngay từ hồi đó, dân chúng đã gọi ngài là “vị Tổng giám mục thánh”, cha của người nghèo và bệnh nhân. Năm 1845, Đức Giáo Hoàng Gregorio XVI nhìn nhận ngài là Đấng Đáng Kính. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã công nhận 1 phép lạ và tôn ngài lên bậc chân phước ngày 07/07/2001, và tháng 7 năm nay, Đức Thánh Cha Phanxicô phong ngài lên bậc hiển thánh theo thể thức tương đương.

Bài giảng của Đức Hồng y Becciu

Trong bài giảng tại lễ tạ ơn, sau khi nhắc đến những nét nổi bật trong cuộc đời mục tử tận tụy vì đoàn chiên của Đức Tổng giám mục Bartolomeo, Đức Hồng y Tổng trưởng Bộ Phong Thánh cũng đề cao tinh thần khiêm tốn của thánh nhân: Sau khi kiệt sức và bệnh tật, thánh Bartolomeo được Đức Giáo Hoàng Gregorio XIII nhận đơn từ chức và lui về tu viện Đa Minh ở Viana, trải qua 8 năm cuối đời trong khiêm tốn và chăm chỉ tuân giữ luật dòng “như người tốt lành nhất trong các tu sĩ”.

Đức Hồng y Becciu cũng nhận xét rằng thánh Bartolomeo “đã trở thành hình ảnh điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô quen gọi là một 'Giáo Hội đi ra ngoài', luôn tiến bước để chia sẻ cuộc sống của con người, nhất là những người ở ngoài lề xã hội, để thắp lên những ngọn đèn, sưởi ấm các tâm hồn, giúp dân chúng tìm được ý nghĩa cuộc sống và lịch sử”.

Tại Roma, lúc 5 giờ chiều Chúa nhật 17/11/2019 tới đây, dòng Đa Minh cũng sẽ tổ chức thánh lễ tạ ơn vì lễ phong thánh cho Đức Tổng giám mục Bartolomeo. Thánh lễ do Đức Hồng y Jose Tolentino, người Bồ Đào Nha, Thư viện trưởng của Tòa Thánh, chủ sự tại Nhà thờ thánh Antôn thành Lisboa của cộng đoàn Công Giáo Bồ Đào Nha ở Roma.

(Oss.Rom. 11-11-2019)