THỨ HAI TUẦN XII MÙA THƯỜNG NIÊN NĂM C Mt 7,1-5
- Thứ sáu - 20/06/2025 21:34
- In ra
- Đóng cửa sổ này
THỨ HAI TUẦN XII MÙA THƯỜNG NIÊN NĂM C
Mt 7,1-5
Mt 7,1-5
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Mat-thêu
1 “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, 2 vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em.
3 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới?
4 Sao anh lại nói với người anh em: “Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn”, trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh?
5 Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.
SUY NIỆM 1: HÃY SỬA MÌNH TRƯỚC KHI SỬA ANH CHỊ EM
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta chiêm ngưỡng cuộc biến hình của Chúa Giêsu. Điều này chỉ ra mục đích ngày sống của mỗi người chúng ta, đó là một hành trình đi từ sự chết đến vinh quang, một cuộc biến đổi hoàn toàn để trở thành con người mới trong Đức Kitô. Để đạt được điều đó, chúng ta hãy để lời Chúa hướng dẫn.
Trong bài đọc 1, tác giả sách Sáng Thế trình bày cho chúng ta ‘ơn gọi’ của Ápram. Ông đã được Đức Chúa chọn để làm cha của một dân tộc được tuyển chọn mà qua đó Ngài sẽ thực hiện lời hứa cứu độ của Ngài. Cũng giống như bất kỳ ơn gọi nào trong Kinh Thánh khi được Đức Chúa gọi, Ápram cũng phải bỏ lối sống cũ để đi theo hành trình mà Đức Chúa đã vạch ra: “Hồi ấy, Đức Chúa phán với ông Ápram: ‘Hãy rời bỏ xứ sở, họ hàng và nhà cha ngươi, mà đi tới đất Ta sẽ chỉ cho ngươi’” (St 12:1). Bên cạnh đó, Đức Chúa sẽ làm cho ông trở nên vĩ đại: “Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn, sẽ chúc phúc cho ngươi. Ta sẽ cho tên tuổi ngươi được lừng lẫy, và ngươi sẽ là một mối phúc lành” (St 12:2). Không những Đức Chúa chúc lành cho chính Ápram, nhưng còn chúc phúc cho những người làm tốt cho Ápram và qua ông mọi dân tộc sẽ được chúc phúc: “Ta sẽ chúc phúc cho những ai chúc phúc cho ngươi; Ai nhục mạ ngươi, Ta sẽ nguyền rủa. Nhờ ngươi, mọi gia tộc trên mặt đất sẽ được chúc phúc” (St 14:3). Chi tiết này mời gọi chúng ta nhìn lại cuộc sống của mình. Mỗi người chúng ta được mời gọi để trở nên lời chúc phúc cho người khác. Chúng ta phải chân nhận rằng, nhiều lần chúng ta đã trở nên gánh nặng hoặc ‘lời chúc dữ’ cho người khác. Chúng ta cần phải học ở Ápram. Khi nghe tiếng Chúa mời gọi từ bỏ ‘quê cha đất tổ,’ nơi mang lại sự an toàn thì ông “Ápram ra đi, như Đức Chúa đã phán với ông” (St 12:4a). Hãy đặt trọn niềm tin vào Chúa và bước theo sự hướng dẫn của Ngài, hầu trở nên nguồn chúc phúc cho nhiều người.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy các môn đệ về việc xét đoán người khác. Chúng ta cũng tìm thấy trình thuật hôm nay trong Tin Mừng Thánh Luca (6:37-40). Chúa Giêsu dạy các môn đệ như sau: “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em” (Mt 7:1-2). Những lời này giải phóng người môn đệ khỏi nhu cầu làm lương tâm của người khác. Chúng giải phóng chúng ta khỏi bất kỳ sự xét đoán nào. Trong cuộc sống, mỗi một câu nói dù đơn giản, ví dụ như “con bò này màu nâu” nếu mang tính nhận xét, cũng là một lời xét đoán. Tuy nhiên, những người có trách nhiệm, chẳng hạn các bậc cha mẹ, những người yêu nhau, những người chủ, những quan toàn, những người lãnh đạo trong giáo hội thì luôn phải có những nhận xét về những người mình chăm sóc, ngay cả cá tính luân lý của họ. Nên cần phân biệt nhận xét (xét đoán) để giúp thăng tiến khác với xét đoán để lên án. Lời dạy của Chúa Giêsu khuyến cáo những người có khuynh hướng loại bỏ những phán quyết tuyệt đối của Thiên Chúa, Đấng duy nhất nhìn thấy lòng mỗi người và thay vào đó là những phán quyết rất thành kiến của mình.
Sau khi khuyến cáo các môn đệ không được xét đoán người khác, Chúa Giêsu nhắc nhở các môn đệ phải nhìn vào chính mình, nhận ra thân phận yếu đuối của mình trước khi nhìn đến anh chị em mình: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại nói với người anh em: ‘Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn,’ trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em” (Mt 7:3-5). Những lời này chứa đựng lời cảnh báo về những lời xét đoán mang tính cách giả hình. Những người có thái độ này cho rằng việc họ xét đoán anh chị em mình là điều cần thiết. Nhiều khi, họ đặt chính mình vào vị trí của Thiên Chúa: họ xét đoán và kết án anh chị em mình. Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ của Ngài thực hiện hai điều: (1) Nhìn vào bên trong mình để nhận ra những khiếm khuyết lỗi lầm của mình. Khi đã nhận ra những yếu đuối lỗi phạm của bản thân, hãy bắt đầu sửa lỗi. Sau khi đã sửa lỗi mình xong thì (2) giúp anh chị em mình sửa những lỗi của họ, chứ không xét đoán và lên án họ. Trong cuộc sống, nhiều lần chúng ta chỉ biết xét đoán và lên án người khác, đôi khi còn nói xấu để hạ thấp danh dự của người khác chứ chúng ta không tìm cách để giúp anh chị em của mình. Hãy giúp người khác tìm lại niềm vui sống trong Chúa và với nhau chứ đừng xét đoán và kết án họ!
Lm Ngọc Dũng, SDB
SUY NIỆM 2: PHÁN ĐOÁN VÀ XÉT ĐOÁN
Con người được Thiên Chúa yêu thương dựng nên và ưu ái ban cho những món quà quý giá mà không thụ tạo nào khác có được. Một trong những món quà quý giá đó là lý trí có khả năng phân biệt đúng sai, phải trái. Nhờ lý trí, con người có thể phân định, đánh giá về những gì xảy ra xung quanh và trong đời sống của mình. Nhờ sự trợ giúp của khả năng phán đoán này, con người có thể sống cách tốt đẹp hơn ơn gọi và phẩm giá cao quý của mình.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của tội lỗi, con người có khuynh hướng dễ nghiêng chiều về điều xấu. Những khả năng cao quý được Thiên Chúa phú bẩm cũng không may dễ bị lạm dụng để phục vụ cho những toan tính không tốt đẹp. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu khuyến cáo các môn đệ cẩn thận trong việc sử dụng khả năng phán đoán của lý trí vì những phán đoán ấy rất dễ bị biến chất để trở thành sự xét đoán đầy kiêu ngạo và tà tâm. Trong khi khả năng phán đoán có thể giúp cho chúng ta sống đúng hơn, tốt hơn, thì thói xấu xét đoán lại làm cho chúng ta trở nên hèn hơn, xấu tính hơn, nhất là khi chúng ta xét đoán một cách thiếu trách nhiệm, thiếu tính xây dựng, và thiếu lòng bác ái. Một tin đồn, một lời nói xấu, một câu mỉa mai, theo như Đức Phanxicô, có thể là một “quả bom” làm lung lay bầu khí an bình, hiệp nhất, và hoà thuận của một cộng đoàn. Quả thực, làm sao có thể an bình, hiệp nhất, và hoà thuận khi trong cộng đoàn luôn có những cặp mắt soi mói, dò xét và những cặp mắt khác phải không ngừng đề phòng, lo sợ mình sẽ là nạn nhân tiếp theo của sự khủng bố tinh thần kia. Người hay xét đoán hẳn sẽ thấy vui vì nghĩ khi làm vậy thì bản thân mình sẽ tốt hơn, hay hơn, giỏi hơn người khác. Còn với người bị xét đoán thì dễ cảm thấy tủi hổ, tổn thương, và nhụt chí. Những lời xét đoán quả có thể bóp nghẹt trái tim một con người.
Sứ điệp của bài Tin Mừng hôm nay là một sự cảnh tỉnh chúng ta biết đề phòng trước lối sống duy vật và hưởng thụ ngày nay đang làm cho con người thường dễ bị chi phối và chiều theo cảm xúc hay thay đổi của mình mà ít khi dành thời giờ để suy xét và cân nhắc. Yêu, ghét, đúng, sai không cần có lý lẽ mà hoàn toàn tuỳ phụ vào cảm xúc của bản thân. Lối sống đó, rõ ràng làm cho con người đánh mất ơn gọi và phẩm giá cao quý của mình để hành xử chẳng khác gì những thụ tạo chỉ có bản năng. Chúng ta được dựng nên cho những điều cao quý và chúng ta được mời gọi để hành xử cao thượng và đầy trách nhiệm.
Lạy Chúa Giêsu, xin thanh tẩy trí lòng và đôi mắt của chúng con khỏi những kiêu căng, ích kỷ, ghen tương để không biến tha nhân thành những nạn nhân của những xét đoán thiếu trách nhiệm và thiếu tình bác ái. Amen.
Lm. Giuse Phạm Hoàng Vũ
SUY NIỆM 3: “ANH EM ĐỪNG XÉT ĐOÁN”
1. Thẩm phán
« Anh em đừng xét đoán ». Lời này của Đức Giê-su, nếu được dịch sát nghĩa từ bản văn Hi-lạp, sẽ là: « Anh em đừng tự đặt mình như là thẩm phán ». Thẩm phán là người có quyền cao nhất ở tòa án : trước khi xử án, ông đã phải nghiên cứu hồ sơ vụ án thật kĩ ; và trong quá trình xử án, trước khi kết án và ra hình phạt chiếu theo luật hiện hành, ông phải nghe các bên đối chất với nhau, nghe các lời biện hộ, thảo luận với các phụ tá…
Như thế, không cần phải là nhà chuyên môn về Luật, ai trong chúng ta cũng biết rằng, định tội một người là điều không hề đơn giản. Vì thế, có những phiên tòa kéo dài, đôi khi phải tạm dừng việc xét xử để điều tra lại ; và có khi phải chuyển vụ án lên cấp cao hơn. Ngoài ra, khó định tội, không phải chỉ vì thiếu chứng cứ, nhưng còn vì động lực của người tố cáo không luôn luôn ngay thẳng, như kinh nghiệm sống cho chúng ta biết.
2. « Đừng xét đoán »
Vì thế, lời mời gọi của Đức Giê-su : « anh em đừng xét đoán » là một lời gọi rất hợp lí. Bởi vì, chúng ta không phải là thẩm phán đối với người khác; và nếu chúng ta tự coi mình là thẩm phán, thì hãy biết rằng để kết tội một người là điều không hề đơn giản.
Thật vậy, chúng ta chỉ biết được hành vi thôi ; trong khi đó, để xét đoán, còn phải biết động lực, hoàn cảnh, những vấn đề của nội tâm, vết thương, đau khổ, quá khứ, nền giáo dục, gia cảnh, mức độ hiểu biết và nhất là tự do. Bởi vì, để thành tội, người ta phải có tự do ; và loài người chúng ta, không bao giờ có được sự tự do hoàn toàn. Đó là trường hợp tội nguyên tổ, tội của mọi tội, bởi lẽ, sau khi vi phạm lệnh truyền, người phụ nữ nói và nói rất đúng với Đức Chúa : « Con rắn lừa dối con, nên con ăn » (St 3, 13). Chính vì thế, trong cuộc thương khó, Đức Giê-su thưa với Chúa Cha : « Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm » (Lc 23, 34).
Ngoài ra, trong hành vi phạm tội, con người vừa là tác nhân và vừa là nạn nhân, bởi vì Sự Dữ mạnh hơn con người. Như trường hợp ông Giu-đa : « Ma quỉ đã gieo vào lòng Giu-đa… », và nhất là « Xa-tan liền nhập vào y » (Ga 13, 2 và 27) ; và như thánh Phao-lô nói : « Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm. Nếu tôi cứ làm điều tôi không muốn, thì không còn phải là chính tôi làm điều đó, nhưng là Tội vẫn ở trong tôi » (Rm 7, 19-20).
Và cuối cùng, chính chúng ta cũng là những người phạm luật, và có khi còn nghiêm trọng hơn. Vì thế, khi xét đoán và lên án người khác, chúng ta lên án chính chúng ta. Đó là trường hợp của những người đòi tố cáo, kết án và thi hành án tại chỗ người phụ nữ ngoại tình (x. Ga 8, 1-11)[1].
Hơn nữa, lời hứa « không bị Thiên Chúa xét đoán » phải đánh động và thu hút chúng ta, nhất là chỉ với một điều kiện thật nhẹ nhàng, đó là chúng ta đừng xét đoán nhau. Cũng tương tự như lời hứa được Thiên Chúa tha thứ, nếu chúng ta biết tha thứ cho nhau.
3. Cái rác và cái xà
Và để thuyết phục chúng ta đừng xét đoán, Đức Giêsu còn đưa ra một lí do nữa, đó là sự hiện diện của cả cái xà trong mắt chúng ta và cái rác hay cọng rơm trong mắt người khác; ở đây có sự tương phản rất lớn : một đàng là cả một khúc gỗ, một đàng là chỉ có một cọng rơm mà thôi !
Điều này có nghĩa là, ở nơi chúng ta, có rất nhiều ngăn trở và có những ngăn trở rất lớn, làm cho chúng ta không thể nhìn rõ, để có thể xét đoán người khác. Chẳng hạn, trong Tin Mừng theo thánh Gioan, Đức Giê-su nói với những người xét đoán người phụ nữ ngoại tình : « Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi » (Ga 8, 7).
Đức Giêsu bảo hãy lấy cái xà của mình ra trước. Nhưng ai trong chúng ta cũng có kinh nghiệm này: chúng ta không thể tự làm cho mình trong nên trong sạch được. Chỉ có Chúa mới làm cho chúng ta nên công chính bởi lòng thương xót. Nơi Đức Ki-tô chịu đóng đinh, Thiên Chúa không xét đoán nhưng thương xót chúng ta. Như Ngài nói, trong bài Tin Mừng theo thánh Gioan, mà chúng ta nghe trong ngày lễ kính Thiên Chúa Ba Ngôi :
Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người, mà được cứu độ.(Ga 3, 17)
Vì thế, chính kinh nghiệm đích thân được Thiên Chúa bao dung và thương xót, không chỉ làm cho mắt chúng ta nên trong sạch, nhưng còn làm cho chúng ta không còn xét đoán nhau, nhưng cũng bao dung và thương xót người khác.
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
SUY NIỆM 4: ÐỪNG XÉT ĐOÁN
Augustin Goden trong khi còn là sinh viên trường nghệ thuật ở Paris đã nổi tiếng về tài điêu khắc. Có một người đàn bà giàu, nhưng chẳng biết gì về nghệ thuật đến nhờ Goden thiết kế một bức tượng để đặt ở giữa vườn nhà bà. Người đàn bà đến xem bức tượng nhằm lúc ông đang tiếp khách. Sau khi người đàn bà ra về, nhóm bạn hữu ra xưởng vẽ thấy Goden đang nhảy múa cuồng loạn trước bức tượng. Ðược hỏi tại sao, Goden trả lời: “Bởi vì người đàn bà không đồng ý về bức tượng, nên tôi vui mừng, vì biết rằng tác phẩm của tôi có giá trị”.
Mỗi lần chấm thi một bộ môn nào đó, người ta thường mời những người chuyên môn về bộ môn ấy cho biết nhận xét. Phải biết rõ vấn đề, con người mới hy vọng có được nhận xét xác đáng, nếu không chỉ là những lời bâng quơ, thiên lệch. Chúa Giêsu đã không muốn những kẻ theo Ngài vấp phải sai lầm này. Tự bản thân, con người chưa hiểu được mình, vì con người có phần tinh thần ẩn khuất đằng sau thể xác. Những gì được phô diễn bên ngoài mới chỉ là hình thức. Không thiếu những trường hợp cái hình thức bên ngoài được dựng nên để che dấu cái sự thật bên trong, hoặc những tín hiệu gửi đi chỉ được đón nhận một cách sai lạc, do thành kiến và ác ý.
Bởi thế, con người không thể tự cho mình quyền xét đoán, phê phán người khác, mà chỉ có một mình Thiên Chúa, Ðấng thấu suốt mọi sự. Ngài hiểu con người hơn chính họ và mời gọi con người hãy nhìn vào bản thân mình: hãy nhìn vào mắt mình để lấy cái xà đã đóng chặt vào đó, cái xà được kết tinh bằng bao lỗi lầm, thành kiến, ác ý. Lấy được cái xà, mắt sẽ trong sáng, con người sẽ nhìn rõ sự vật.
Cái nhìn của đôi mắt không có cái xà sẽ không còn là cái nhìn của phê phán, chỉ trích, nhưng là cái nhìn của Chúa Giêsu, một cái nhìn đầy yêu thương, tha thứ, mang lại cho kẻ được nhìn niềm tin yêu, hy vọng. Lêvi, người thu thuế, sẵn sàng bỏ mọi sự để theo Thầy; Zakêu, người thu thuế trưởng, đã thành tâm hoán cải; Mađalêna dứt khoát từ bỏ con đường tội lỗi. Tất cả đã chuyển hướng cuộc đời bởi cái nhìn từ ái bao dung của Chúa Giêsu.
Ước chi lời cầu nguyện của thánh Augustinô: “Xin cho con biết Chúa, xin cho con biết con” cũng là lời cầu nguyện của mỗi người chúng ta. Biết Chúa để thấy lòng quảng đại yêu thương vô bờ của Chúa; biết mình để ý thức về sự yếu đuối, bất toàn của mình, nhờ đó chúng ta sẽ dễ dàng rộng lượng với người khác như Chúa đã đối xử các đại lượng với chúng ta.
(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)
SUY NIỆM 5: KHÔN NGOAN KHI SỬA LỖI
Ở một đền thờ Hylạp, ngay lối cổng vào, có khắc câu: “Hãy tự biết mình”. Tại sao lại có câu nói đó? Thưa, bởi vì biết mình là một điều khó, nhưng nếu khó mà không làm được thì làm sao biết được người khác? Không biết mình thì không thể tồn tại theo hướng tích cực, mà nếu có tồn tại thì cũng trở thành trò cười cho thiên hạ, bởi vì nhiều khi: “Ngôn hành bất tất”.
Bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu dùng lối nói ngoa ngữ để cho thấy tác hại của việc kiêu ngạo, háo danh nên không biết mình. Vì không biết, nên đâu thấy nơi mình có khuyết điểm, lỗi lầm trầm trọng, vì thế mới thích “lên mặt dạy đời”.
Trong thực tế, có rất nhiều người hăng say, vội vã sửa lỗi cho anh em, dù là lỗi nhỏ, nhưng thực tế, lỗi mình thì lớn hơn rất nhiều mà không thấy hay cố tình che lấp để như một ngụy biện nhằm khẳng định mình là người đạo đức hơn người.
Đức Giêsu không có ý cấm chúng ta sửa lỗi cho anh em, bởi vì sửa lỗi cho anh em bằng việc nêu gương sáng và chân tình thì đây là đức ái. Tuy nhiên, vì hiềm khích thì lại trở thành gương mù và phản tác dụng.
Vì thế, nguyên tắc hữu lý và đạt tình chính là bao dung với tha nhân, và nghiêm khắc với chính mình. Không thổi phồng tội người khác, không thu nhỏ lỗi của mình. Khiêm tốn sửa mình trước khi góp ý cho tha nhân.
Lạy Chúa Giêsu, theo Lời Chúa dạy hôm nay, chắc có lẽ chúng con sẽ bị xét đoán thật nhiều vì lối sống thiếu bác ái khi hay xét đoán anh chị em của chúng con. Xin cho chúng con luôn biết thưa với Chúa: xin cho con biết Chúa và xin cho con biết con. Biết Chúa để yêu mến Chúa. Biết con để sống khiêm tốn. Chỉ khi nào chúng con biết sống như thế, chúng con mới yêu thương anh chị em cách thật lòng. Amen.
Giuse Vinhsơn Ngọc Biển SSP